Alternatywne i wspomagające metody komunikacji (AAC) - to wszelkie strategie umożliwiające osobom ze złożonymi trudnościami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów. AAC to systemy oparte na znakach i gestach oraz pomocach umożliwiających porozumiewanie się - od prostych tablic papierowych, po książki komunikacyjne i urządzenia wykorzystujące technologię komputerową.
U osób z niepełnosprawnością intelektualną proces komunikowania się werbalnego jest bardzo często zaburzony. W takich przypadkach poszukujemy alternatywnych i wspomagających metod porozumiewania się służących budowaniu więzi komunikacyjnych, dających szansę na kontakt z drugim człowiekiem, na rozpoczęcie efektywniejszej edukacji, a także zwiększenie samodzielności. Systemy AAC pozwalają podtrzymać intencję komunikacyjną, poczuć się bezpiecznym, umożliwiają wyrażanie swoich życzeń, zainteresowań oraz potrzeb. Każdy człowiek chce wiedzieć, co będzie się z nim działo, zakomunikować coś, dokonać wyboru, oddziaływać na otoczenie. Brak zdolności komentowania otoczenia, budowania wspólnego pola uwagi z drugim człowiekiem oraz niemożność zadawania pytań są dla dziecka bardzo frustrujące i dramatyczne w skutkach dla jego całościowego rozwoju. Ponadto, ważna jest motywacja naszego wychowanka, a samodzielność w działaniu i porozumiewaniu się to podstawa do nauczania AAC.
Doświadczenia pokazują, że AAC:
- wspiera rozumienie mowy, ułatwia pojmowanie znaczenia słów, a także całych struktur zdaniowych,
- wspiera rozwój mowy werbalnej,
- rozwija poznawczo,
- obniża poziom frustracji i poprawia zachowanie,
- uczy bycia aktywnym i niezależnym,
- pozwala na uczestnictwo w życiu społecznym, ułatwia pełnienie ról społecznych,
- daje kontrolę nad tym, co będzie się działo z dzieckiem i rozwija odpowiedzialność za podjęte decyzje.
AAC nie powstrzyma rozwoju lub używania naturalnej mowy- może natomiast wpłynąć na lepszy rozwój mowy, ponieważ jest częścią „totalnego” systemu komunikacji.
W zależności od możliwości i potrzeb poszczególnych dzieci w naszym ośrodku korzystamy z następujących systemów komunikacji alternatywnej i wspomagającej :
- systemy symboli jednoznacznych (znaki przestrzenno-dotykowe),
- systemy gestów (naturalnych, Makaton),
- systemy graficzne (fotografie, symbole PCS, piktogramy),
- systemy kombinowane.